دربارهی عاملین این جنایت در همین فاصلهی کوتاه، تحلیلهای متفاوتی در فضای مجازی نشر شده است. اغلب کاربران معتقدند در این مناطق جز امارت یا افراد مسلح تحت حمایت آنها کسی توان چنین تحرکاتی را ندارد. بدون شک عاملین این جنایت پیروان مکتب دیوبندی و جهادیهای طالب و تندروان مذهبی آنان هستند، هیچ گروه و افراد دیگری غیر گروه حاکم، توان و امکانات این گونه حمله تروریستی در یک مکان به شدت تحت کنترل امنیتی طالبان را ندارد.
این جنایت ساعت ۵:۳۰ عصر یعنی در روشنی کامل روز و حین ازدحام بازار صورت گرفته است همه میدانیم که بازار بامیان از لحاظ نقشه ساختمانی زیاد پیچیده و بزرگ نیست و اطراف بازار هم جایی برای پنهان شدن تروریستان وجود ندارد. این موضوع نشان میدهد که بدون حمایت و هماهنگی طالبان به هیچ وجه امکان چنین حملهای وجود ندارد.
برخی دیگر معتقدند هدف متشنج کردن مناطق شیعهنشین و گرفتن فرصتهای درآمد گردشگری از بومیان این مناطق است. آنها براین باورند که این رویداد تا کنون بیسابقه و مناطق مرکزی همواره از امنیت بالایی برخوردار بوده است. از سوی دیگر، حضور گردشگران خارجی به ویژه در بامیان، منبعی برای جذب درآمد از طریق گردشگری نیز محسوب میشود. آنها میپرسند. امنیت و اقتصاد مناطق مرکزی را چه کسانی امروز با شلیک بر گردشگران خارجی مورد هدف قرار دادند؟
جمعی دیگر اما این جنایت را به بخشی از بدنهی مذهبی_افراطی طالبان نسبت میدهند که شایعات کلیساهای خانگی و جذب شهروندان افغانستان را توسط مبلغین مسیحی باور داشته و آن را یک معضل میدانند. آنها معتقدند بزعم طالبان اغلب گردشگران محلی مسیونرهایی هستند که بدنبال شکارهای خود در افغانستان میآیتد. اگرنه کسی با وجود حاکمیت یک گروه تروریستی بر افغانستان، برای گردشگری به این جغرافیا پای نمیگذارد. این گروه برآنند که:
قتل گردشگرهای خارجی و همراهان افغانستانی آنان جلو خورشگاه لاجورد در بامیان کار خود طالبان است تا از ورود خارجیهای مشکوک در افغانستان جلوگیری کنند. قتل مبلغین مسیحی در افغانستان سابقه دیرینه دارد. این روزها یک عده مبلغین مسیحی زیر نام گردشگر به افغانستان سفر میکنند. هدف این مبلغین مسیحی همانا تماس با مسیحیان باقی مانده و جدید در افغانستان برای مهاجرت به غرب است. طالبان خواهان نابودی بهاییان و نیز اقلیتهای مربوط فرقههای مسیحی در افغانستان هستند.
برخی هم این جنایت را به پاکستان یا بخشی از طالبان که وابسته به پاکستان است ربط میدهد. اینکه کدام این تحلیلها دقیق و کدام نادرست است، باید منتظر ماند به ویژه تا زمان اعلام تعداد دقیق کشتهها، زخمیها و ملیت آنها. اما آنها که رفتهاند میدانند بامیان در هستهی مرکزی شهری کوچک است که بازاری خطی و محلاتی اندک دارد و محدودهای کاملا کنترلشده است. انجام چنین جنایتی در این منطقه و سپس گریز و مخفی شدن، غیرممکن است. این یعنی حمله کنندگان دنبال گریختن نبوده و بلکه بدنبال نمایش قدرت و به واقع اعلام نوعی هشدار و خط و نشان کشیدن بودهاند. کاری که در انجام آن احتمالا موفق بودهاند.
پ.ن: یک
طبق آخرین خبرها یک ژورنالیست سرشناس اسپوتنیک مدعی شد این ۴ خارجی کشته شده اتباع روسیهاند. البته برخی هم گفتهاند آنان اتباع غربی و اسپانیایی بودهاند. طالبان اما طبق معمول در این مواقع ساکتاند. البته ادعا دارند ۴ مظنون را دستگیر کردهاند. احتمالا پیگیری قتل این گردشگران به بایگانی انبوه پروندههای مشابه حملات مشابه خواهد پیوست. هرچند اینبار پای دول خارجی درمیان است و طالب به هر نحوی سعی خواهد کرد دروغ کثیف "وجود امنیت برای همه" را به آنان بفروشد!
مقصود اغلب حملاتی است که در این سهسال حاکمیت مرگ، در افغانستان همهروزه رخ میدهد و طالب هم بسرعت در هنگام واقعه قول پیگیری سریع میدهد و بگیر و ببندی هم راه میاندازد، در نهایت ولی هیچگاه متهمی شناسایی و محاکمه نمیشود. اما چنانچه خبر تابعیت روسی کشتهشدگان درست باشد، باید گفت؛ افغانستان بار دیگر بهسمت بدل شدن به میدان زورآزمایی قدرتهای بزرگ راهی است. اگر چنین باشد، به خاطر نقش آشکار طالبان در این فاجعه، بیگمان مسکو درسی فراموش نشدنی به امارت خواهد داد!
پ.ن: دو
خبرگزاری رویترز ساعاتی پیش]صبح شنبه ۲۹ ثور/اردیبهشت[گزارش داد سه اسپانیایی در مرکز استان بامیان افغانستان کشته و یک تن بشدت مجروح شده است. سه مجروح دیگر نیز از اتباع نروژ، استرالیا و لیتوانی هستند. با این وصف سناریوی حمله به روسها منتفی است و تحلیل مخالفت با حضور غربیها در اقصی نقاط افغانستان قوت میگیرد و محتمل است که این جنایت نتیجهی اختلاف نظر دو گروه در بدنهی طالبان است. کارشناسان ملاقات پنهانی اخیر ملاهبت با خلیفهی حقانیها در کابل را نیز در همین مسیر ارزیابی میکنند. https://panjshirnews.com/vdcc.mq1a2bqepla82.html
panjshirnews.com/vdcc.mq1a2bqepla82.html