■ فرشيد عابدی[ژورنالیست ایرانی]
پس از سفر وزير امور خارجه کشورمان به کابل و نشستهاي وي با وزير خارجه و رئيسالوزرای طالبان، شاهد اظهار نظر رسمی مولوی اميرخان متقی، دانش آموختهی دارالعلوم مکی زاهدان، پيرامون مسالهی آب بوديم. مولوی متقی دقيقا مشابه اين اظهارات را پس از سفر محرابيان، وزير نيروی دولت سيزدهم به کابل نيز مطرح کرده بود!
اين مقام طالب در مقدمهی سخنان خود ادعا کرد "موضع طالبان اين است در نعمتی که خداوند داده و ميدهد (آب)، دخالت ندارد." اين ادعا با طراحي سدها، بندها و کانالهای انحراف آب که پيک سيلاب سالانهی رودخانههای مشترک بین ایران و افغانستان را مهار میکند، مغايرت دارد، از طرفی معضل اصلي عدمتامين حقابهی ايران از رودخانهی هيرمند، بند کمال خان است که پس از تکميل شدن مخزن 52 ميليون مترمکعبی آن، سيلاب وارد سرريز بند شده و به سمت "گودزره" منحرف میشود.
ايران بارها اصلاح بند کمالخان را مطالبه کرده، اين مهم در سفر وزير سابق نيرو به کابل نيز مطرح شد که در مقابل وزير آب و انرژي طالبان طی مصاحبهی رسمی اعلامکرد "به مقامات جمهوري اسلامي ايران اطمينان ميدهيم که اجازه نخواهيم داد يک قطره آب به سمت گودزره منحرف شود." اين اظهار نظر عبدالطيف منصور با واکنش کارشناسان ايراني مواجه شد. زيرا با وجود سامانهی انحرافي بند کمالخان، آب به صورت خودکار منحرف ميشود. حکام افغانستان اگر مخالف انحراف آب باشند، باید این سامانه را اصلاح کنند.
مطالبهی اصلاح بند مذکور، اسفند ماه پارسال در دستور کار کميساران آب ايران و افغانستان قرار گرفت، اما طرف طالب با اصلاح اين بند مخالفت کرد! وزير خارجه طالبان در بخش ديگری از سخنانش مانند گذشته به خشکسالی در افغانستان اشاره و بدعهدیهای کشورش را به نبود و يا کمبود نزولات آسماني حواله کرد، درحالي که پس از رسيدن سيلاب رودخانهی هيرمند با دبی بيش از سه هزار متر مکعب بر ثانيه به بند کمال خان و انحراف آن به سمت گودزره، تصاوير ماهوارهای و دادههای تصويری افراد محلی، نشان میدهد که چندین ميليارد مترمکعب آب به شوره زار گودزره منحرف شده است. این یعنی طالبان بدون هیچ خجالتی دروغ میگویند و مسوولان و برخی رسانههای ما بدون توجه به مستنداتی که آمد، حرف آنان را تکرار میکنند.
اما خوب است بدانید که چرا طالبان نسبت به انحراف آب به شوره زار گودزره اصرار دارد؟ پاسخ اين سؤال را بايستی در تعريف استراتژی افغانستان در قبال مسالهی آب جستجو کرد. همزمان با تکميل بند کمالخان، وزارت آب و انرژی افغانستان در مطلبی عنوان کرد؛ "يکی از اهداف اين طرح؛ احيای 49 هزار هکتار از اراضي گودزره و اسکان 49 هزار خانواده پشتون در اين اراضي است".
يکی ديگر از ادعاهای مولوی اميرخان متقی اين بود که "مردم سيستان و بلوچستان هم برادران ما هستند و ما بين مردم نيمروز و هلمند و مردم سيستان و بلوچستان فرقی نمیگذاريم." اين ادعا صادقانهترين اظهار نظر اين عالم دين و وزير خارجه طالبان بود! زيرا سدسازیهای افغانستان بر روی رودخانههای هيرمند و فراه، علاوه بر کوچاندن جبری مردم سيستان در ایران، باعث کوچ اهالی استان نيمروز افغانستان و ولايتهای همجوار نیز خواهد شد. جای تاسف اینجاست که طالبان دربارهی سیاستآبی خود، آشکارا دروغ گفته و با سفر هر مسوول ایرانی باز این دروغها را تحویل آنان میدهند و در کمال حیرت مسوولان ما نیز مقابل رسانههای داخلی، حرفهای آنان را تکرار میکنند!
مخزن ذخيرهی 52 ميليون مترمکعبی بند کمالخان، نظام کشاورزی ولايت نيمروز را با مشکلات عديدهای مواجه کرده و بسياری از زمينداران بزرگ پايين دست این بند، به ناچار به ايران مهاجرت کردهاند. طالبان آشکارا با مهندسی منابع آبی در شمال و غرب افغانستان به دنبال افزايش سهم گروه قومی پشتون از توسعه مبتنی بر کشاورزی و مهمتر از آن تغییر بافت قومی غرب و شمال اين کشور با جابجایی انبوه پشتونهای ناقل، به ویژه از جنوب خط دیورند هستند.
اين سياست بسياری از اراضی کشاورزی متعلق به ساير گروههای قومی را از حيز انتفاع خارج کرده است. پيامدهای زيست محيطی سد بخشآباد بر روی رودخانهی فراه و تشديد گرد و غبار، وضعيتی آخرالزمانی را در مناطق سيستان، زاهدان، استان نيمروز، هلمند و حتی استانهای جنوبیتر افغانستان سبب خواهد شد. وضعیتی از در طلیعهی آن، موجب کوچ بسياري از اهالي مناطق مذکور شده است.
اين توطیه براي تحقق سياست گسترش و پراکنش پشتونها در اين ولايتهای افغانستان درحال اجراست، اما حتی در کوتاه مدت، جدا مناطقی که نام برده شد، بلایی هولناک بر سر استان قندهار و حتی بخشهایی در پاکستان[تا بندر کراچی] خواهد آورد. خوب است این حقیقت را سران این گروه و حامیان آنها در اسلامآباد نیز بدانند که چنین رفتار نادرستی با منابع آبی، دامنگير دارالخلافهی طالبان در ولايت قندهار و حدود نیمی از پاکستان نیز خواهد شد. https://panjshirnews.com/vdcg.w9wrak9uxpr4a.html
panjshirnews.com/vdcg.w9wrak9uxpr4a.html